فاطمه شعبانی : هم توصیه پزشکان است و هم از قدیم بین مردم متداول بوده که روزه شان را با یک خوراکی شیرین مثل خرما باز می­کنند. شاید خیلی از خانواده ها در طول سال مصرف خرما نداشته باشند اما بی­اغراق در ماه مبارک رمضان خرما جزء جدا نشدنی سفره های افطاری است. پیش از رسیدن ماه مبارک رمضان زمزمه گران شدن خرما به گوش می­رسید تا اینکه از چند روز قبل قیمت خرما به همراه باقی اقلام خوراکی سیر صعودی به خود گرفت و شیرینی اش را به کام مردم تلخ کرد! دلیل اصلی گران شدن خرما چیست؟ بعضی علت را در صادرات و برخی دیگر عامل گرانی را کشاورزان و نخل داران می­دانند. اما « محسن رشید فرخی» مسئول انجمن ملی خرمای کشور معتقد است:« مشکل گرانی خرما ناشی از اقتصاد معیوب است و ممنوعیت صادرات خرما فقط کارنامه صادراتی ما را خراب می کند.»

.....................

چه اتفاقی افتاده که خرمایی که تا چندی قبل بسته 600 گرمی اش نهایت 7-8 هزار تومان فروخته می­شد به یکباره قیمتش 4-5 برابر می­شود؟

این روزها قیمت همه چیز چند برابر افزایش پیدا کرده است خرما هم همینطور. شنیدم در تهران جعبه 600 گرمی خرما40 -35 تومان به فروش می­رسد و فشار هم روی قشر مصرف کننده است. قیمت تمام شده این جعبه خرما در بم 15 هزار تومان است چرا به یکباره 25 هزار تومان افزایش قیمت پیدا می­کند؟ اینها همه ناشی از ضعف مدیریتی و نظارتی است. دلیل اصلی این افزایش قیمت به اقتصاد کشور برمی­گردد. در حال حاضر اقتصاد کشور ما نامتعارف است. اقتصاد حلقه­های زنجیره­ای هست که به همدیگر متصل است اگر بخواهیم یکی از حلقه را از بقیه حلقه­ها جدا کنیم نمی­شود. ما بالا رفتن قیمت و گرانی را باید یا در مبدا نگاه کنیم و درمبدا بسنجیم که چقدر گران شده است. این بالارفتن قیمت توسط واسطه ها و به خاطر معلولیت اقتصاد ما است. واسطه ها وقتی به وجود می­آیند که اقتصاد کشور مشکل داشته باشد و این مشکل واسطه ها را افزایش می­دهد. البته اگر واسطه درست و حسابی باشد و بین تولید کننده و مصرف کننده با سود معقول کار کند می­تواند تسهیلگر اقتصادی باشد اما این واسطه­هایی را که می بینید اینها واسطه های های معقول نیستند بلکه در یک اقتصاد معیوب سرمایه های سرگردان هستند که یک دفعه به سمت ارز می روند، یکبار به سمت طلا، یکبار به سمت تن ماهی ، یکبار پیاز و سیب زمینی و اینبار به سمت خرما رفته اند. پس ریشه را در دستگاه های نظارتی باید پیگیری کرد.

برخی این گران شدن اجناس از جمله خرما را به صادرات ربط می­دهند و ممنوعیت صادرات را راهکار می­دانند؟

قاطعانه می­گویم ممنوعیت صادرات راهکار نیست. این ممنوعیتها به هیچ وجه نقش مثبت ندارد و فقط کارنامه صادراتی ما را در کشورهای هدف خراب خواهد کرد و کشورهای هدف به سمت کشورهای رقیب می روند. در حال حاضر رقیب ما عربستان سعودی است و که کشورهای هدف به سادگی آن را جایگزین می­کنند که هیچ وقت محدودیت در صادرات نداشته باشند.

یعنی صادرات باعث کمبود ودر نتیجه گرانی خرما نشده است؟

قاطعانه می­گویم نه، ما در ماه رمضان صادرات زیادی نداریم. همیشه از اول ماه رمضان تا فصل زراعی جدید کمتر از 2 درصد صادرات مان راداریم که نه تاثیری در قیمت دارد در بازار. الحمدالله به اندازه کافی خرما درانبارها دپو شده و ما بالغ بر 150 هزار تن خرما در انبارها داریم که کفاف مصرف ماه رمضان را می­کند وکمبودی از این لحاظ نداریم. گرانی اقلام خوراکی چون پیاز و سیب زمینی و خرما....همه اش فقط حاصل یک اقتصاد نا متعارف وشیوه مدیریتی غلط است نه صادرات!.

مردم می­گویند ماه مبارک رمضان که به یکباره نیامد و همه می­دانستند که در ماه رمضان مصرف خرما بالا می­رود آیا نمی شد این موضوع را پیش بینی و چاره اندیشی کرد؟

این گرانی را ما از 4-5 ماه قبل پیش بینی کرده بودیم و نامه هایی رابه دوستان زدیم و پیشنهاد دادیم که بیایید برای ماه مبارک رمضان عرضه مستقیم کالا داشته باشیم وخرما از با یک سود متعارف از دست تولید کننده به دست مصرف کننده برسانید. ولی هیچ اتفاقی به درستی نیفتاد و نظارتی هم نبود !!و به یکباره در چند روز مانده به ماه مبارک رمضان همه گفتند چکار کنیم؟؟ البته تجربه نشان داده است که از نیمه ماه مبارک رمضان از آنجا که مصرف به تدریج کم می­شود و غالبا مردم خرمایشان را تهیه کرده اند همیشه سیر نزولی قیمت را داشتیم وان شاالله امسال هم این کاهش قیمت را خواهیم داشت.

رشد داده های کشاورزی چقدر در این افزایش قیمت تاثیرگذار بوده است ؟

امسال سال رونق تولید است و کشاورزان ما از محروم­ترین و زحمت­کش ترین تولید کننده ها هستند. در سال گذشته با توجه به بالارفتن قیمت ارز قیمت داده های کشاورزی افزایش پیدا کرده است و نمی شود تنها به کشاورز فشار آورد. رشد داده های کشاورزی مثلا بسته بندی قیمت کاغذ 3-4 برابر شده ، کود شیمیایی 25 هزارتومانی به 130 هزار تومان افزایش پیدا کرده و قیمت سم 4 برابر شده است، ادوات کشاورزی هم همینطور. اگر می­خواهند قیمتها را اداره کند یک راهش کنترل قیمت داده های کشاورزی است. از الان می­گویم من نگران جمع آوری محصول برای سال زراعی آینده هستم.گرانی و کمبود داده های کشاورزی، باید از الان برای سال آینده کاغذ مدیریت شود و نکته مهمی که نباید به راحتی از آن گذشت استان خوزستان به عنوان یکی از تولید کننده های ما که نخلهایش تا نیمه درآب است؛ از الان باید به فکر باشند.

با حساب اینکه خرمای موجود در بازار خرمای سال قبل است پس نباید قیمتش اینقدر بالا برود و اگر افزایش قیمتی است برای سال بعد باشد....

تورم جاری در مملکت در همه چیز اثر می­گذارد. مثلا تن ماهی تاریخ تولیدش برای 8 ماه پیش است چرا قیمتش چند برابرشده ؟ یا ماشین پراید که تولیدش برای 5 سال قبل است و قیمتش4 برابر شده؛ اینها همه حاصل تورم جاری در مملکت است که باید در اصل اصلاح شود.

یعنی چاره ای برای این افزایش نجومی قیمت نیست؟!

چاره هست اتفاقا چاره است!!! فقط چاره مدیریتی است. دقت کنید همین ممنوعیت صادرات ضعف مدیریتی است که اصلا نه وزارت صنعت و نه جهاد کشاورزی هیچکدام راضی نیستند و دستور عملی هم برای ممنوعیت صادرات صادر نشده است اما در گمرکات این دستور عمل را با احتیاط انجام می­دهند. البته صادارتی آنچنانی هم نیست همه اینها ناشی از ضعف مدیریت است.